Domates, bütün bir yıl yemeklerimizde neredeyse soğan kadar sıklıkla kullandığımız bir sebze/meyvedir. Esasen tamamen güneşli yaz aylarına ait olan bu bitki yıllardır seralarda kış ayları için de üretiliyor ama biliyorsunuz ki sağlığımız için en doğrusu eskiden olduğu gibi her şeyi kendi mevsiminde yemektir. . Bu yüzden insanlar yıllardır domatesin tadını kışa saklayabilmek için salça yapmışlardır. Evde salça yapmak oldukça zahmetli ve uzun bir iş. Hele ki büyük şehirlerde çalışan kadınlar için gerçek salça yapmak cesaret ister. Bu yüzden biz salça yerine başka yöntemlerle kışa domates saklamayı tercih ediyoruz.
1-Derin dondurucuda domates saklamak:
Bu yöntem çok kolay olduğu halde büyük yer gerektirir. Eğer büyük bir derin dondurucunuz varsa işiniz çok kolaydır. Dalından koptuğu kadar taze ve lezzetli çiğ domates saklayabilirsiniz. Bunun için çok sağlam ve etli domatesleri sirkeli suda iyice yıkayıp kuruladıktan sonra bütün olarak veya küp şeklinde keserek ya da kabuklarını ayıkladıktan sonra blenderden geçirerek kilitli buzdolabı poşetlerine doldurup saklayabilirsiniz. Büyük dondurucularda bir şeyler saklarken paketlerin etiketlenmesine ve yerleştirildikleri yerden kolayca çıkarılabilir olmasına dikkat etmek gerekir.
2-Domates püresini pişirerek kavanozlarda saklamak:
Bugün yapılışını tarif edeceğim bu yöntemi artık hemen hemen herkes biliyor sanırım ancak belki bir kere de beraber uygulamak isteyebilirsiniz.
Ben domatesi sade püre olarak sakladığım gibi yemeklik olarak soğanlı, biberli püre şeklinde ve de menemenlik olarak da kavanozlara dolduruyorum. Hatta sebzeli menemenlik de yapıyorum.
Bu iş için ilk şart temiz malzeme kullanmak ve mutfakta hijyeni sağlamaktır.
Sade domates püresi:
-Ben ilk önce kavanozlarımı kaynar su içinde bekletip sonra da kuruluyorum. Her yıl yeni kavanoz kapağı satın alıyorum ki kavanozlarım hava almasın ve domateslerim bozulmasın.
-Ezik olmayan mümkünse bol etli domatesleri ve içine katacağım kırmızı ve yeşilbiberleri iyice yıkadıktan sonra, biberlerin tohumlarını ayıklıyorum. Domateslerin de saplarını çıkartıyorum.
– Doğranmış malzemeyi robotta iyice püre haline getiriyor ve ardından büyük bir tencerede bir miktar zeytinyağı ve deniz tuzu ekleyerek yaklaşık yarım saat kaynatıyoruz. Domatesimizin biraz daha da ince bir püre olmasını istersek o zaman tencerenin içinde el blenderiyle bir kez daha ezmemiz gerekebilir.
-Ardından domates püremizi steril edilmiş kavanozlarımıza kaynar haldeyken dolduruyoruz ve kavanozların ağızlarını temiz bir bezle silip kapaklarını çok sıkıca kapatıyoruz ve hemen baş aşağı çeviriyoruz. Tüm kavanozları bir tepsinin üzerine çevirdikten sonra üzerini kalınca bir örtüyle örtüp ertesi sabaha kadar bu şekilde bekletiyoruz. Ertesi gün kavanozları düzeltip güneş görmeyen serince bir mutfak dolabında veya varsa kilerde bekletiyoruz. Bu sosu soğansız pişireceğim tüm domatesli yemeklerde ve çorbalarda kullanıyorum.
Soğanlı, biberli yemeklik domates püresi:
Ben uzun yıllar çalışırken bu yöntemle kendime kolaylık sağlamıştım. Bu alışkanlığım halen devam ediyor. Domates püresini kaynatırken içine (kilogram başına 1-2 adet büyük soğan olacak şekilde )önceden robottan çektiğim ve üstü örtülü bir şekilde yumuşayacak kadar pişirdiğim soğanları ekliyorum. Hatta biraz da ince kıyılmış yeşilbiber de eklediğimde nefis bir yemek dibi elde etmiş oluyorum. Bu sosu kuru fasulye, nohut, mercimek ve yazdan saklanan tüm yaş sebzelerin pişirilmesinde kullanıyorum.
Acı domates, biber sosu:
Acı yeşil ve kırmızıbiberleri yıkayıp içlerini temizledikten sonra minik minik doğruyor ve bir miktar domates püresiyle beraber pişirip yukarıdaki yöntemle saklıyoruz. Ancak bu defa en minik kavanozları tercih ediyoruz.
Sade ve sebzeli menemenlik:
Bu yıl yaz tatiline giderken Nazilli’nin Ocaklı köyündeki İpek Hanım Çiftliğini ziyaret ettik.
Tamamen eski usul tarım yapılan Sinekçiler Köyü ve çevresini gezdik, yayla evlerinden birinde bir gece konakladık ve her şeyin tazesini, doğalını yedik içtik. Tam da zamanı olduğundan konserve yapımını da izledik. Bu arada da farklı bir menemen içi yapıldığını öğrendim. İsterseniz çifliğe sipariş verebiliyorsunuz. İçine domates, biberden başka patlıcan ve kabak da konuyordu. Eve döner dönmez ben de denedim, doğrusu pek lezzetli oldu.
(Ben onlardan farklı olarak soğan da ekledim.)
Soğanı, kırmızı ve yeşilbiberi, kabak ve patlıcanı minik küp şeklinde doğradıktan sonra biraz zeytinyağı ile kavuruyoruz. Ardından minik doğranmış domatesleri de katıp bir taşım kaynattıktan sonra yine sıcakken kavanozlara doldurup ters çeviriyoruz. Domates püresi yöntemi ile aynı yöntem.
Benden hatırlatması, sizden yapması…
kaynak: mutfak penceremden…