2014 yılının ilk ayını neredeyse yarılamış olsak da Çinliler ve bazı Asyalılar için yeni yıl hazırlıkları son sürat devam etmektedir. İngilizce “Chinese New Year“, Türkçe “Çin Yeni Yılı” dediğimiz bu festival, her yıl başta Çin olmak üzere Hong Kong, Tayvan, Singapur, Endonezya, Malezya ve Filipinler gibi ülkelerde Ocak-Şubat ayları arasında coşkuyla kutlanmaktadır. Farklı pek çok ülkede bulunan ve yaşadıkları ülkelerde mutlaka bir “Chinatown” semti oluşturan Çinliler “Çin Yeni Yılı” kutlamalarını ve bu festivali dünyaya tanıtmışlardır. Her yıla 12 hayvandan birinin isminin verildiği Çin takviminde, 2014 yılı “At Yılı” olacaktır. Bir sonraki at yılı 12 sene sonra yani 2026 yılına denk gelecektir. Çin takviminde yer alan hayvanlar ve bu hayvanların neleri temsil ettiğini bir başka yazıda sizlerle paylaşacağım. Şimdilik Çin yeni yılına gözatacak olursak; şu an yaşadığımız ülke olan Singapur’da baskın olan Çin populasyonundan dolayı pek çok ülkede olduğu gibi bir Chinatown semti bulunmaktadır. Buradaki Çinliler ve Çin asıllı Singapurlular 31 Ocak 2014 günü kutlanacak olan Çin Yeni Yılı için alışveriş, hediye ve süsleme hazırlıklarına Ocak ayının ilk haftasından itibaren başlamış durumdalar.

Singapur Chinatown People’s Park Complex Alışveriş

Chinatown Singapur Süslemeler

Chinatown Sokak Süslemeleri

Peki Çin Yeni Yılı Neden 31 Aralık Günü Kutlanmaz?

12 Hayvanlı Takvim, Han Takvimi ya da Lunar Takvim şeklinde farklı isimlere sahip olan Çin Takvimi Ay’ı temel alan ve çok eski zamanlardan beri özellikle Çin’de kullanılan bir takvim türüdür. Bu takvim temelde Ay’ın hareketlerine göre yılın başlangıç ve bitişini gösterdiği için Çin takviminde yılbaşı Ocak-Şubat ayları arasında bir güne rastlar. Bu nedenle her yıl Çin takviminin  yılbaşı günü de değişmektedir. 2014 yılı için bu gün 31 Ocak iken, 2015 yılı için Çin yeni yılı 19 Şubat olacaktır. Çin’de ve bazı Asya ülkelerinde Çin yeni yılı için verilen resmi tatiller 2-3 gün olsa da kutlamalar genellikle 15 gün sürmektedir.

2014 At Yılı – Singapur’da toplam 80 adet at figürü Chinatown’a yerleştirildi.

Singapur Chinatown Sokakları

Çinliler Yeni Yıl Kutlamalarında ve Süslemelerde Neden Kırmızıyı Kullanırlar?

Kırmızı rengin Çin kültüründe neden önemli olduğuna değinmeden önce bir efsaneyi sizlerle paylaşmak isterim. Çok uzun yıllar önce  ”Nian” isimli yaratığın dağın birinde yaşadığına inanılırmış. Her yılın ilk günü “Nian” saklandığı dağdan çıkar ve o civarda yaşayan köylülere görünerek insanları korkuturmuş. Durumdan çok fazla rahatsız olan köylüler Nian’ı kovmak için çeşitli yollar aramışlar. Sonunda, Nian’ın parlak renklerden ve özellikle kırmızı renkten korktuğunu anlayan köylüler evlerini kırmızı renge boyamışlar. Davullarla, havai fişeklerle ve çıkardıkları yüksek seslerle de bu yaratığın ortadan kaybolduğunu gören köylüler geleneksel olarak her yıl bu davranışı gerçekleştirir olmuşlar.

O günden beri tüm Çinliler gerek ev dekorasyonlarında gerek çeşitli süslemelerde kötü ruhları ve tüm kötülükleri bulundukları ortamdan uzaklaştırmak için kırmızı rengini çok kullanır olmuşlar.

Çin kültüründe kırmızı rengin önemi

Singapur Chinatown Turizm Ofisi

Çin Yeni Yılı Süresince Neler Yapılır?

Kutlamalar süresince Çinliler kırmızı renkli kıyafetler giyerler. Yaşlı Çinliler “AngPow” denilen kırmızı renkli, küçük para zarflarına çocuklar ve evlenmemiş yetişkinler için para koyar ve onları sevindirirler. “AngPow” denilen bu küçük zarfların Çin kültüründe kişiye şans ve zenginlik getireceğine inanılır.

Evlerde bizdeki bayramlarda olduğu gibi geniş çaplı bir temizlik yapılır. Çinliler bu temizliğe “Spring Cleaning” yani bahar temizliği demektedir. Evlerde önceki yıldan kalan süslemeler, eşyalar evlerin önünde yakılır. Temizlik sonrası evler, parlak kırmızı renkli yeni eşya ve süslemelerle dekore edilir. “Chun Lian” isimli dekoratif süsleme evlerin dış kapısında Çin yeni yılı ve evlilik törenleri esnasında asılı olur.

Çin Yeni Yılı Süslemesi Chun Lian

Chinatown Buddha Relic Temple – Singapur

Budizm ve tütsü – Buddha Relic Temple

Yeni yıl günü Çinliler evlerinde “Porridge = Çince  làbāzhōu” denilen bir çeşit yulaf lapasını kahvaltı sofrası için yaparlar. Porridge genellikle evin hanımı tarafından pişirilir ve önce evin en yaşlısına ikram edilir. Daha sonra bu yulaf lapasından evdeki herkes birer kase alır.

Çin Yeni Yıl Kahvaltısı – Porridge

Domuz Bacağı

Çin yeni yılı kutlamaları başlamadan önce iş yeri sahipleri borçlarını yeni yıl öncesi ödemek ister. İş ortaklarına, yakın çevrelerine Çin yeni yıl keki (Çince Niángāo ), kurutulmuş meyveler, çerezler, hediyeler göndermek Çinliler arasında çok yaygındır.

Çin Yeni Yıl Keki – Niángāo

İnanışa göre Çin yeni yılından hemen sonra bir kişinin saç kestirmesi kötü şans ve uğursuzluk olarak nitelendirilmekte. Çince videolarımızı takip edenler bilirler, Çince’de bir kelime farklı tonlandığı zaman farklı anlamlar doğurmaktadır. Örneğin “Fa” kelimesi Çince’de “saç” anlamına gelebildiği gibi bir diğer tonlamayla “bolluk” anlamına da gelebilmektedir. Çin yeni yılı sonrası kesilen saç, bolluğun kesilmesi olarak algılanır ve bu nedenle uğursuz olarak kabul edilir.

Çin yeni yılından bir gün önce Çinliler arasında belki de en önemli aktivite aileyle yenilen yeni yıl akşam yemeğidir. Bu yemeğe Çince “Nian Ye Fan” denilir. Yemekte daha çok balık ürünleri (balığın şans ve zenginlik getirdiğine inanılır) ve dumpling denilen bir tür Çin hamurişisi tüketilir. Bu arada taoizm ve budizmde festival günleri tanrılara yiyecek sunma adeti Çin yeni yılında da geçerlidir.

Nian Ye Fan – Çin Yeni Yıl Akşam Yemeği

Havai fişek gösterileri, yeni yıl şarkıları, hayvan kostümleri ve renkli görüntülerle kutlanan Chinese New Year bakalım bu sene dünyada nasıl kutlanacak.. Tüm Çinliler’in at yılını kutlarız..  Gong Xi Fa Cai = Happy Chinese New Year!